Terminy zawite (po niemiecku “Ausschlussfristen”, “Verfallsfristen”) sprawiają, że roszczenia pracownicze przepadają po 1-3 miesiącach po terminie wymagalności.
Przykład: pensja za luty, termin wymagalności 15. marzec. Jeśli obowiązuje nas termin zawity 2 miesiące, mamy czas do 15. maja żeby zgłosić roszczenie. Najczęściej trzeba to zrobić na piśmie. Należy zadbać o to, aby zgłoszenie takiego roszczenia na piśmie można było udowodnić, czyli albo oddać takie pismo w obecności świadka, który będzie widział jakiej treści pismo oddajemy, albo oddać takie pismo za pisemnym potwierdzeniem odbioru (podpis z datą osoby odbierającej).
Bywają terminy zawite, które są niezgodne z prawem, tak samo jak i bywają w Niemczech umowy bez jakichkolwiek terminów zawitych, ale jest to rzadkość.
Są też branże, gdzie stawka minimalna chroniona jest wyjątkowo długimi terminami zawitymi np.:
- branża budowlana – 6 miesięcy
- branża pielęgnacyjna (niem. “Pflege”) – 12 miesięcy.
Często jest tak, że zastosowanie terminów zawitych wynika z układów zbiorowych. Układy zbiorowe, są to umowy między związkami zawodowymi a pracodawcami danej branży. Niejednokrotnie są to układy zbiorowe dotyczące jednego Land-u (Land Berlin, Land Brandenburg, Land Niedersachsen, Land Bayern itd.). Mogą Państwo domagać się wglądu w takie przepisy. Lepiej jest jednak poszukać takich w internecie lub zgłosić się do związków zawodowych lub odpowiedniego ministerstwa danego Land-u (Landesministerium für Arbeit).
O ile umowa nie trwa jeszcze 6 miesięcy i firma nie ma więcej niż 10 pracowników, o tyle skutkiem naszych żądań może być wypowiedzenie które jest trudniej zwalczać niż wypowiedzenie po 6 miesiącach trwania stosunku pracy.
Wyjątkowo krótkie terminy zawite obowiązują w branży wypożyczania pracowników. Jest to typowe dla tej branż cechującej się niskimi płacami i gorszymi warunkami pracy w porównaniu do pracowników zatrudnionych w zakładach na stałe. Terminy zawite w tej branży trwają niejednokrotnie tylko 1 miesiąc. Tzn. że jeśli pensja jest wypłacana według umowy do 15. kolejnego miesiąca, to pensja za marzec plus nadgodziny z marca plus nocki z marca, za które należałoby zapłacić do 15. kwietnia przepadają 15. maja. Jeśli o 18:00 15. kwietnia nie ma nikogo odpowiedzialnego w firmie, fax który dotrze o 19:00 15. maja dotrze za późno i roszczenia za marzec przepadną.